გიგ-ეკონომიკის მომავალი საქართველოში: რატომ ხდება პროექტული მუშაობა სულ უფრო პოპულარული?

წარმოიდგინეთ სამუშაო პროცესი, რომელსაც სრულად თქვენ მართავთ. თავად წყვეტთ, როდის, საიდან და რომელ პროექტზე იმუშაოთ. ეს აღარ არის შორეული პერსპექტივა. საქართველოში ტრადიციული სამუშაო გრაფიკი, 9-დან 18 საათამდე, თანდათან ადგილს უთმობს დასაქმების ახალ, დინამიკურ მოდელს - გიგ-ეკონომიკას. სულ უფრო მეტი ქართველი პროფესიონალი ირჩევს პროექტულ მუშაობას, ანუ ფრილანსს, რაც შრომის ბაზრის მნიშვნელოვან ტრანსფორმაციაზე მიუთითებს. 

‍

რა არის გიგ-ეკონომიკა და როგორ მუშაობს?

გიგ-ეკონომიკა, თავისი არსით, დასაქმების მოდელია, სადაც პროფესიონალები ერთ კომპანიასთან გრძელვადიანი შრომითი ურთიერთობის ნაცვლად, სხვადასხვა დამკვეთისთვის კონკრეტულ, დროში შეზღუდულ დავალებებს ასრულებენ. ასეთი დავალება, ანუ „გიგი“, შეიძლება იყოს მარკეტინგული კამპანიის შემუშავება, ლოგოს შექმნა, ვებგვერდის აწყობა, ბიზნეს კონსულტაცია და სხვა.

‍

ამ სფეროში მუშაობის ორი ძირითადი მიდგომა ჩამოყალიბდა:

• „პროდუქტად ქცეული“ მომსახურება: ეს მიდგომა გულისხმობს მომსახურების ერთგვარ „პროდუქტად“ შეფუთვას. მაგალითად, Fiverr-ის მსგავს პლატფორმებზე შეხვდებით კონკრეტულ შეთავაზებებს, როგორიცაა: „შევქმნი ანიმაციურ ლოგოს 100 დოლარად 24 საათში“. აქ პირობები: ფასი, ვადა და მომსახურების შინაარსი წინასწარ არის განსაზღვრული.
• პროექტზე დაფუძნებული თანამშრომლობა: ეს უფრო კლასიკური მიდგომაა, რისი საუკეთესო მაგალითიცაა Upwork. კომპანია აქვეყნებს პროექტს, მაგალითად: „ვეძებ გამოცდილ კოპირაიტერს კომპანიის ბლოგისთვის სტატიების მოსამზადებლად“, რის შემდეგაც ფრილანსერები წარადგენენ თავიანთ პორტფოლიოსა და წინადადებას. იწყება მოლაპარაკება და საუკეთესო კანდიდატის შერჩევა.

‍

რატომ ხდება პროექტული მუშაობა სულ უფრო მოთხოვნადი?

ამ მოდელის მზარდი პოპულარობა მრავალ ფაქტორს ეფუძნება. მთავარი მოტივატორებია თავისუფლება და მოქნილობა, თუმცა, ამავდროულად, ზოგისთვის ის აუცილებლობასაც წარმოადგენს. Prosperity for America-ს მიხედვით, პროექტული ტალანტების, 31% აღნიშნავს, რომ პროექტული სამუშაო მათთვის იძულებითი არჩევანია, რადგან ტრადიციულ ბაზარზე სამსახურს ვერ პოულობენ.

‍

მიუხედავად ამისა, უმრავლესობისთვის მთავარი ხიბლი საკუთარი დროის მართვაა. Upwork-ის მონაცემებით, ფრილანსერების 73% ამ გზას სწორედ მოქნილი გრაფიკის გამო ირჩევს. ეს არჩევანი იმდენად ფუნდამენტურია, რომ, იმავე კვლევის თანახმად, გამოკითხულთა ნახევარზე მეტი (51%) აცხადებს, რომ არანაირი თანხის სანაცვლოდ არ დაუბრუნდებოდა ტრადიციულ სამსახურს. საინტერესოა, რომ ეს სფერო მაღალკვალიფიციურ ტალანტებს იზიდავს. FinancesOnline-ის კვლევით, ფრილანსერების 51%-ს მაგისტრის ან დოქტორის ხარისხი აქვს.

‍

კომპანიებისთვის ეს მოდელი არანაკლებ მიმზიდველია. მათ საშუალება ეძლევათ, გეოგრაფიული საზღვრების მიუხედავად, მოიძიონ საუკეთესო სპეციალისტები კონკრეტული ამოცანისთვის. ეს მიდგომა ფინანსურადაც მომგებიანია, რადგან კომპანია იხდის მხოლოდ შესრულებულ სამუშაოში და არ უწევს შტატის გაზრდა მოკლევადიანი პროექტისთვის. ასეთი მოქნილობა ბიზნესს ეხმარება, სწრაფად მოერგოს ბაზრის ცვლილებებს და საჭიროებისამებრ ჩართოს საქმეში შესაბამისი კვალიფიკაციის პროფესიონალი.

‍

გიგ-ეკონომიკის განვითარება საქართველოში

რაც შეეხება საქართველოს, რიცხვები აქაც შთამბეჭდავია. საქსტატის ოფიციალური მონაცემებით, 2025 წლის I კვარტალში საქართველოში დასაქმებულთა 31.2% თვითდასაქმებული იყო. ეს ციფრი ნათლად აჩვენებს, რომ ქვეყანაში უკვე არსებობს მსხვილი სეგმენტი, რომელიც ტრადიციული დასაქმების მიღმა ოპერირებს.

თუმცა, გლობალური პლატფორმების გამოყენებას ხშირად ახლავს სირთულეები: კომუნიკაციის ნიუანსები, დროითი ზონების სხვაობა, გადახდის სისტემების შეუთავსებლობა და მაღალი საკომისიოები. სწორედ ამ გამოწვევების საპასუხოდ იქმნება ადგილობრივ ბაზარზე მორგებული პლატფორმები. მაგალითად: HERIO APP, ქართული აპლიკაცია, რომელიც ქართულ კომპანიებსა და ადგილობრივ ტალანტებს ერთმანეთთან დაკავშირებას უმარტივებს და ხსნის საერთაშორისო ბაზრებზე არსებულ ბარიერებს. 

‍

მომავლის პერსპექტივები და გამოწვევები

ცხადია, ამ მოდელსაც აქვს თავისი სუსტი მხარეები. მთავარ გამოწვევად რჩება სოციალური დაცვის საკითხები, რადგან ფრილანსერებს, როგორც წესი, არ აქვთ ანაზღაურებადი შვებულება ან საპენსიო დანაზოგი. (Prosperity for America-ს მონაცემებით, ფრილანსერების 63%-ს თავისი სამუშაოდან არანაირი საპენსიო დანაზოგი არ გააჩნია.) ამასთან, არასტაბილური შემოსავალი მაღალ ფინანსურ დისციპლინას მოითხოვს. აუცილებელია შესაბამისი საკანონმდებლო ბაზის დახვეწა, რათა შეიქმნას სამართლიანი და დაცული გარემო პროექტული პრინციპით მომუშავე ადამიანებისთვის.

‍

მიუხედავად ამისა, აშკარაა, რომ გიგ-ეკონომიკა ჩვენი რეალობის განუყოფელი ნაწილი ხდება. გამოწვევების ფონზეც კი, მომავლის მიმართ ოპტიმიზმი მაღალია: როგორც FinancesOnline იუწყება, პროექტული ტალანტების 70% თვლის, რომ მათი შემოსავალი მომავალში გაიზრდება.

‍

როგორ მოვერგოთ მომავლის შრომის ბაზარს?

გიგ-ეკონომიკა არა უბრალოდ მორიგი ტენდენცია, არამედ შრომის ბაზრის ევოლუციის შედეგია. წარმატება მომავალში დამოკიდებული იქნება არა იმდენად ერთ დიპლომზე, რამდენადაც უნარების მუდმივ განვითარებაზე, ადაპტაციასა და საკუთარი თავის სწორად წარმოჩენაზე.

ადაპტაცია კი ახალი ტექნოლოგიების ათვისებასაც ნიშნავს. ფრილანსერები ამ მხრივაც გამოირჩევიან: როგორც Upwork-ის კვლევა აჩვენებს, მათი 58% უკვე აქტიურად იყენებს ხელოვნურ ინტელექტს (AI) თავის საქმიანობაში პროდუქტიულობისა და კონკურენტუნარიანობის გასაზრდელად.

თუ გსურთ, ამ ახალ რეალობაში თქვენი ადგილი დაიმკვიდროთ, დროა, გააანალიზოთ საკუთარი უნარები, შექმნათ შთამბეჭდავი პორტფოლიო და გამოიკვლიოთ როგორც გლობალური, ისე ადგილობრივი პლატფორმები, როგორიცაა HERIO.